We worden letterlijk omringd door automatisering in apparaten, systemen en installaties zoals smartphones, combi-ovens, scanners bij kassa's in de supermarkt en verkeerslichten. Maar ook op bedrijfsniveau zijn vele automatiseringsoplossingen te vinden zoals: procesautomatisering met PLC-besturingen, robots, visualisatie van het productieproces met zogenaamde SCADA systemen en voorraadbeheer. Een automatiseringstrend die in dit artikel wordt uitgelicht, betreft onderhoud op afstand.
Stel dat industriële printers in een voedingsmiddelenfabriek de houdbaarheidsdata op duizenden producten per dag moeten afdrukken. Een storing van een of meerdere printers levert direct productieproblemen op: zonder datumopdruk kunnen de voedingsmiddelen niet worden uitgeleverd. Moderne industriële printers hebben een voorziening waarmee deze op internet kunnen worden aangesloten. De webinterface van de printer(s) stelt de gebruiker in staat om de systemen via een webbrowser te monitoren en daarmee de status te controleren zoals het huidige printbericht, de beschikbare hoeveelheid inkt en oplosmiddelen en de tijd tot aan de volgende onderhoudsbeurt. Dit kan zelfs met smartphone of tablet. Op deze manier is de operator te allen tijde geïnformeerd en kan actie ondernomen worden voordat bijvoorbeeld de inkt opraakt.
Een ander voorbeeld: waterschappen maken gebruik van zware aandrijvingen om overtollig water uit een gebied weg te pompen. Hiervoor worden in de meeste gevallen elektromotoren ingezet in onbemande gemalen die met frequentieomvormers de pompen aandrijven. Deze motoren draaien vaak onafgebroken gedurende lange tijd achter elkaar. Er is weinig fantasie voor nodig om voor te stellen wat er gebeurt als zo’n motor plotseling bij hevige regenval uitvalt door storing of defect: we krijgen natte voeten! Juist voor deze toepassingen kan bediening op afstand (remote control) uitkomst bieden door bijvoorbeeld op afstand een reserve pompsysteem in te schakelen. Beter nog is om uit te gaan van preventief onderhoud op afstand (remote monitoring). Door de elektromotor(en) voortdurend in de gaten te houden, is het mogelijk in te grijpen nog voordat zich problemen voordoen. Denk daarbij aan trillingsmetingen die via trillingssensoren op het motorhuis en bij de lagers worden doorgegeven aan een SCADA systeem (dit is een systeem dat diverse gegevens van een proces verzamelt en visualiseert), dat vervolgens bereikbaar is via de Cloud. Door het trillingsniveau over een langere periode te registreren, kan nauwkeurig worden ‘voorspeld’ wanneer de lagers moeten worden vervangen. De systemen blijven daardoor langer beschikbaar, we spreken dan van een hoge 'uptime'. Naast deze voorbeelden spreken toepassingen op schepen of voor offshore windparken tot de verbeelding: vaak moeilijk bereikbare objecten met technisch complexe installaties lenen zich uitstekend voor (preventief) onderhoud op afstand. Het bespaart hoe dan ook vele reiskilometers, wat weer goed is in het kader van de reductie van de 'carbon footprint'. Foto: Control desk voor remote monitoring van een schip
Het monitoren van (complexe) installaties en processen op afstand vraagt extra aandacht voor veiligheid. Om begrijpelijke redenen zal men in eerste instantie terughoudend zijn met het via de Cloud beschikbaar stellen van (proces)gegevens, zeker wanneer ingrijpen op afstand mogelijk is. Er zullen duidelijke afspraken moeten worden gemaakt over beveiliging van gegevens en inlogmogelijkheden op verschillende operationele niveaus. NCOI Techniek en Veiligheid verzorgt vele cursussen die naadloos op deze trend aansluiten. Onder de vakgebieden Industrial Maintenance en Meet en Regeltechniek zijn er tientallen opleidingen, zoals trillingsmetingen, maintenance engineering, industriële automatisering en PLC-techniek.
Bronnen: De Koningh over smart Inkjet printers Foto: Bimac systeem Bakker Sliedrecht