Een opleiding voor de OK-medewerker van de toekomst

Versneld en verantwoord nieuwe professionals opleiden voor de Complexe Zorg en tegelijkertijd het loopbaanperspectief van huidige medewerkers vergroten. Met dat doel hebben NCOI Opleidingen, AscieGroup en de NVLO de handen ineengeslagen. Het resultaat is de Complexe Zorg Academie: een curriculum van meerdere duurzame en toekomstbestendige opleidingen en leerlijnen voor (nieuwe) professionals. ‘Dit is een antwoord op de knellende vraagstukken waar veel managers mee zitten’, aldus NVLO-bestuurslid Ruud Tromp. 

Al midden jaren negentig constateerde Ruud Tromp waar nu nog altijd veel leidinggevenden van een OK mee zitten: er komen niet voldoende nieuwe professionals bij en doorgroeimogelijkheden voor operatieassistenten of anesthesiemedewerkers zijn er niet of nauwelijks. Dat laatste komt mede doordat de opleiding die deze OK-professionals gevolgd hebben niet altijd een wettelijk erkende opleiding is. Daardoor is doorgroeien, bijvoorbeeld om aan de slag te gaan als IC-verpleegkundige, een te omslachtige weg.  ‘Dat zou betekenen dat je eigenlijk weer helemaal opnieuw moet beginnen en weer minstens vier jaar moet studeren. Daar heeft niet iedereen trek in’, aldus Tromp.
 

OK-wereld moet meebewegen

Daarbij ondervond Tromp dat de opleidingen voor operatieassistenten en anesthesiemedewerkers wel wat vernieuwing konden gebruiken. ‘Tijden veranderen, maar de opleidingen voor OK-professionals en ook de cultuur binnen OK-afdelingen lijken al bijna dertig jaar hetzelfde’, zegt Tromp. De arbeidsmarkt verandert, mensen willen niet meer hun hele werkzame leven in dezelfde functie blijven en willen misschien ook wel eens iets anders doen. Bovendien kunnen we zij-instromers goed gebruiken en is het ook belangrijk voor ziekenhuizen dat ze medewerkers duurzamer kunnen inzetten.’

Ook Jan Hendriks, directeur van AscieGroup, constateerde deze bevindingen. Hendriks is al jaren intensief betrokken bij de ontwikkeling van de opleidingen tot operatieassistent en anesthesiemedewerker en was eerder al een zoektocht gestart naar de mogelijkheden om OK-medewerkers op een duurzame manier op te leiden. In 2017 startte de NVLO met het onderzoek Complexe Zorg 2025 om mogelijke oplossingen voor de vraagstukken te vinden. Daarbij werd er gezocht naar een duurzame opleiding en aanvullende oplossingen om het tekort van OK-medewerkers tegen te gaan en dat heeft geleid tot het ontwikkelen van de nieuwe opleiding HBO-V Complexe Zorg. Met deze erkende opleiding worden professionals opgeleid tot verpleegkundige én operatieassistent, anesthesiemedewerker of recoveryverpleegkundige. 
 

De wereld ligt straks voor je open

‘Met het ontwerp van deze opleiding slaan we eigenlijk twee slagen in één’, aldus Tromp. ‘Doordat het om een wettelijk erkende opleiding gaat en je je hiermee in het BIG-register kunt inschrijven, ligt de wereld straks voor je open en kun je veel kanten binnen de zorg op. Bovendien ben je als medewerker op verschillende plekken in te zetten. Het was fijn geweest als ziekenhuizen tijdens corona de mogelijkheid hadden gehad om OK-medewerkers op de IC in te zetten als verpleegkundige. En als corona straks voorbij is, heb je juist weer meer medewerkers nodig op de OK om de achterstanden weg te werken’.

Hoewel de plannen en de ruwe opzet van de opleiding jaren geleden al op tafel lagen, kreeg de opleiding echt vorm nadat de NVLO en AscieGroup besloten een samenwerking aan te gaan met NCOI Opleidingen. ‘Toen NCOI in beeld kwam, lukte het om onze visie om te zetten naar een echte opleiding. Er is samen echt een professionele stap gemaakt en inhoudelijk staat er nu een duurzame en sterke opleiding. In NCOI vonden we een stabiele partner die zich ook richt op het langere proces. Dit is niet iets wat we tijdelijk willen doen, dit is de nieuwe manier van opleiden.’

De HBO-V Complexe Zorg is een van de opleidingen binnen de Complexe Zorg Academie. Naast deze opleiding bestaat het curriculum uit losse opleidingstrajecten voor operatieassistenten, anesthesiemedewerkers en recoveryverpleegkundigen en het leerprogramma BAZ (Basis Acute Zorg). Ook opleidingen voor spoedeisendehulpverpleegkundige, mediumcareverpleegkundige en cardiacareverpleegkundige behoren tot het curriculum. Het gehele aanbod is modulair en flexibel opgebouwd en zowel intern (dus binnen de zorginstelling) als regulier te volgen. 
 

Anders dan het gebaande pad

De kracht van de Complexe Zorg Academie is volgens Tromp dat het goed aansluit op de toekomst van de Complexe Zorg. Ook voor zij-instromers biedt deze vorm van opleiden namelijk kansen en mogelijkheden. ‘In de opleiding zitten allerlei nieuwe didactische vormen. Denk bijvoorbeeld aan een skills lab waar ze kunnen oefenen hoe het in de praktijk werkt. Vroeger werd er gedacht: je kunt pas werken op een OK als je de hele opleiding hebt afgerond. Maar wat dat betreft moeten OK-afdelingen ook wat meer meebewegen met de rest van de zorgsector. Zij-instromers en omscholers kunnen tijdens hun opleiding al wel bepaalde werkzaamheden uitvoeren en gaandeweg het vak steeds meer leren. Er zijn nu ook al diverse ziekenhuizen bezig om medewerkers op deze manier het vak te leren. Het begint langzaamaan te groeien en dat is ook hard nodig.’

Het vertrouwen dat de Complexe Zorg Academie bijdraagt aan het creëren van meer toekomstperspectief voor OK-professionals en zorgt voor meer instroom van nieuwe professionals is er zeker. ‘We hopen dat we met deze opleiding mensen bereiken die we anders niet zouden bereiken. En natuurlijk dat we professionals behouden die nu meer doorgroeimogelijkheden krijgen. Eigenlijk zetten we op deze manier meerdere fuiken uit. Of er ook paling inkomt, weten we natuurlijk nog niet. Maar als je geen fuiken zet, weet je zeker dat er geen paling inkomt.’
 

Meer weten?

Vraag ons magazine Complexe Zorg Academie aan en ontdek hoe je zelf kunt bijdragen aan het terugdringen van de personeelstekorten in de Complexe Zorg.